Trang phục truyền thống của dân tộc Tây Nguyên

Tương tự nhiều dân tộc khác vùng Tây Nguyên, trang phục của dân tộc Gia Rai có nhiều điểm tương đồng nhưng vẫn có những nét riêng trong phong cách tạo hình và trang trí hoa văn.

Trong sinh hoạt hàng ngày, đàn ông Gia Rai đều đóng khố bằng vải trắng có kẻ sọc nhiều màu, người địa phương gọi là Toai. Ngoài ra, họ còn đội khăn, khăn được quấn theo lối nhiều vòng trên đầu rồi buông sang một bên tai, hoặc quấn gọn ghẽ như khăn xếp của người Kinh.

Khố có hai loại, khố thường thì không có hoa văn trang trí, may bằng vải mộc để trắng, có một vài kẻ sọc màu đen. Loại khố thứ hai là khố mặc trong nghi lễ hay còn gọi là Toai Kteh. Ngày lễ, đàn ông Gia Rai đóng khố bằng vải chàm dài khoảng 4m, rộng chừng 0,30m, có đường viền hoa văn và buông tua chỉ nhiều màu ở hai đầu và đặc biệt không thể thiếu màu chàm.

Ngày nay, tộc người Gia Rai vẫn tồn tại hai xu hướng, một nhóm ở trần và nhóm khác mặc áo. Áo màu đen cộc tay (aolo) hoặc có loại dài tay, hở nách, khoét cổ chui đầu và có đường viền hoa văn chỉ màu chạy dọc hai sườn mang đậm dấu vết kiểu pông-sô. Khi trời lạnh, họ thường choàng thêm tấm mền hoặc vắt chéo trước ngực. Có hai loại mền, mền màu chàm đen và mền màu chàm trắng. Đường trang trí là những đường mép vải trên khung dệt , hai đường trang trí giữa mền cũng là đường trang trí mép vải.

Ở Gia Rai những người giàu có hoặc có thế quyền đều mặc áo chàm che kín mông, tay dài, chui đầu, có một mảng sợi màu đỏ làm khuy và khuyết cài từ cổ đến ngực. Dưới dải cúc là miếng vải đỏ hình vuông khâu đáp vào để làm dấu hiệu là áo.

Về trang phụ nữ. Phụ nữ có chồng ở Gia Rai thường để tóc dài, rồi búi sau gáy hoặc quấn gọn trên đỉnh đầu. Và cũng giống như nam giới, phụ nữ Gia Rai cũng mặc áo may kiểu chui đầu, cổ khoét cao, mở cúc ở đường bờ vai, có trang trí các dải hoa văn ở chân gấu áo, ngang ngực, hai bên vai, nách và trên hai cánh tay áo, riêng nhóm Gia Rai Mthur lại có kiểu cổ thấp hình chữ V và các loại cổ phổ biến. Nét nổi bật trên tà áo của phụ nữ Gia Rai là những dải hoa văn màu đỏ rực lên làm lu mờ nền màu chàm đen.

Phụ nữ Gia Rai mặc váy màu chàm dài ngang bắp chân, quanh thân và gấu váy dệt nhiều đường hoa văn chỉ khác chạy song song. Váy có hai loại, váy mặc thường ngày thì không có nhiều hoa văn trang trí, kích thước chừng 140 cm x 100 cm. Họ mặc váy bằng cách quấn quanh thân từ eo xuống bụng, mép vải giắt vào hông rồi dùng thắt lưng buộc lại. Trong ngày lễ hội, phụ nữ Gia Rai mặc váy đẹp hơn bởi các đường nét trang trí hoa văn. Nét đặc trưng nhất trên váy là có nhiều hoa văn trang trí gần mông của váy.

Trang sức của người dân Gia Rai thường mang theo là khuyên tai, vòng cổ, vòng tay bằng bạc hay sợi dây chuyền bằng đồng hoặc bằng hạt cườm.

Trang phục biểu diễn